اگر شما عاشق طراحی و ساخت چیزهای مختلف هستید و در درس ریاضی و فیزیک هم نمره خوبی دارید، شغل مهندس عمران مناسب شماست.
 
به عنوان مهندس عمران، شما به طراحی و مدیریت انواع پروژه های ساختمانی از تعمیر پل گرفته تا ساخت یک استادیوم ورزشی جدید می پردازید. برای مهندسی عمران باید در ریاضیات و مهارت های فناوری اطلاعات, عالی باشید. همچنین باید بتوانید به خوبی طرح ها و ایده های خود را برای دیگران بیان کرده و در نتیجه باید مهارت های ارتباطی بسیار خوبی داشته باشید. برای دست یابی به شغل مهندسی عمران باید مدارک معتبر دانشگاهی کسب نمایید.
 
به عبارت دیگر یک مهندس عمران به دنبال این است که بتواند در پروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمان‌سازی، راه‌سازی، پل‌سازی، برج‌سازی، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب و غیره مسئولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرد.
 
مهندسی عمران از جمله مشاغلی است که هدف آن کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران است. یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد مانند سد، فرودگاه، جاده، راه آهن، برج، تونل، دکل‌های مخابراتی، ساختمان‌های مقاوم در برابر زمین‌لرزه، سیل و آتش و نیروگاههای  برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد. برای آغاز تمامی پروژه‌های عمرانی به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبه‌های فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن یک اصل در مهندسی عمران است.

به طور معمول مهندس عمران به صورت تمام وقت کار می کند. در صورت بروز مشکل یا وجود ضرب الاجل برای اتمام بعضی از پروژه ها، لازم است در خارج از ساعات معمول نیز کار کند. زمان کاری مهندس عمران معمولا بین دفتر کار و محل پروژه تقسیم می شود. کار در محل پروژه با شرایط آب و هوایی مختلف و معمولا با سفرهای کاری همراه است.

در ادامه با وظایف مهندس عمران، مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندس عمران، تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی عمران، فرصت شغلی و بازار کار مهندسی عمران، درآمد و حقوق مهندس عمران و مشاهیر این حوزه آشنا می شوید
  
 

وظایف مهندس عمران

زمینه های تخصصی مهندسی عمران شامل موارد زیر است :

• سازه- سدها، ساختمان ها، سکوهای دریایی و خطوط لوله

• حمل و نقل- جاده ها، راه آهن، کانال ها و فرودگاه ها

• محیط زیست- شبکه های تامین آب، سیستم های آبرسانی زیر زمینی و ساخت موانع سیل

• دریایی- بنادر و سیستم های دفاعی دریایی

• ژئوتکنیک- استخراج از معدن، عملیات خاکی و ساخت پایه

وظایف مشترک در همه زمینه های تخصصی ذکر شده عبارتند از:

• بحث و گفتگو درباره تجهیزات لازم با مشتری، کارفرما یا همکاران

• تحلیل داده های ارسالی توسط ناظران، نقشه کشی و آزمایش مواد و مصالح با استفاده از نرم افزار مدلسازی کامپیوتری

• آزمایش خاک برای تعیین کیفیت و قدرت پایه سازه

  
• تهیه نقشه ها با کمک نرم افزار طراحی کامپیوتری
   
• قضاوت در خصوص امکانپذیری پروژه ها با ارزیابی مواد، هزینه ها، زمان و نیروی کار موجود

• ارزیابی ریسک ها و اثرات محیطی پروژه ها

• تهیه پیشنهاد برای مناقصه ها، گزارش به مشتریان، مراکز دولتی و سازمان 

  های برنامه ریز

• مدیریت، هدایت و نظارت بر پیشرفت هر مرحله از تولید

• اطمینان از مجهز بودن بخش های مختلف به تجهیزات ایمنی و سلامت و رعایت شدن قوانین و زمانبندی ها

مهندس عمران معمولا در کنار متخصصانی مانند معماران، مهندسین نقشه کشی، ناظران و پیمانکاران ساختمان کار می کند.
 
 

مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندسی عمران

• مهارت عالی در فناوری اطلاعات، ریاضیات و  علم مهندسی – زیرا در غیر این صورت کارفرما نمی تواند مسئولیت ساخت یک ساختمان چندین طبقه، یک پل که روزانه هزاران خودرو از روی آن تردد می کنند یا ساخت یک تونل را به او بسپارد

• توانایی شرح درست و واضح ایده ها و طرح ها – به منظور توان انتقال مفاهیم پیچیده مهندسی به کارگران برای انجام کار یا به کارفرما و یا سرمایه گذار برای حمایت مالی و لجستیکی از پروژه

• توانایی  تحلیل داده های زیاد، ارزیابی راه حل ها و انجام تصمیم گیری درست -  به عنوان مثال اگر به تونل نیایش، پل طبقاتی صدر یا بزرگراه امام علی (ع) در تهران سری زده باشید متوجه شده اید که مهندسین و مدیران این پروژه ها برای انجام موفق آنها از چه پیچیدگی هایی عبور کرده اند و یا اینکه با چه مسایلی در جریان پروژه روبرو بوده اند. وجود موانع مختلف از ساختمان های موجود در مسیر گرفته تا لوله های آب و گاز و فاضلاب و ماشین هایی که در حال حرکت از اطراف محل پروژه می باشند. مطمئنا بدون تحلیل دقیق داده ها و ارزیابی راه حل ها و تصمیم گیری درست اجرای این پروژه ها با موفقیت همراه نخواهد بود.

• مهارت مدیریت پروژه – زیرا در بسیاری از پروژه های عمرانی مدیران پروژه از بین مهندسین عمران انتخاب می شوند

• توانایی انجام پروژه ها در چارچوب بودجه و زمان تعیین شده ( در صورت داشتن مسئولیت پروژه)

• مهارت کار تیمی و مخصوصا همکاری با اشخاصی که به عنوان کارگر شاید از نظر فرهنگی و اعتقادی با شما تفاوت داشته باشند

• دانش کامل نسبت به قوانین و مقررات مرتبط – مخصوصا قوانین ایمنی و استاندارد به منظور

• مهارت نوشتاری – برای تهیه گزارش

و مهارت های مربوط به نرم افزارهای تخصصی مهندسی عمران:

امروزه نرم افزارهای رایانه ای یکی از مهم ترین ابزارهای کمکی مهندس عمران است که یاری گر او در رسیدن به اهدافش می باشد. اگر به بررسی اجمالی آگهی های استخدامی مهندس عمران بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت ها و سازمان ها یکی از شرایط جذب مهندس عمران را تسلط بر نرم افزارهای مربوط به حوزه مهندسی عمران قرار داده اند.

بنابراین اگر می خواهید در شغل مهندسی عمران موفق باشید، به راحتی و سریعا بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در حوزه تخصصی خود یعنی مهندسی عمران پیدا کنید و یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می خواهید پله های ترقی را سریعتر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم افزارهای تخصصی مهندسی عمران یکی از راه های اصلی و مطمئن برای شماست.

برخی از مهم ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی عمران عبارتند از :

• ETABS : نرم افزار تحلیل و طراحی انواع سازه های ساختمانی ( دریافت بسته آموزش نرم افزار ETABS)

• Auto Cad : نرم افزار طراحی های دو بعدی و سه بعدی و علوم مهندسی مرتبط با نقشه کشی (دریافت بسته آموزش نرم افزار Auto Cad)

• CSiBridge : نرم افزار طراحي پل ها

• ADAPT

• Matlab : نرم‌افزاری برای نوشتن برنامه و محاسبات ریاضی در مهندسی (دریافت بسته آمورش نرم افزار Matlab )

• Staad Pro : نرم افزار آنالیز و طراحی سازه های فلزی، بتنی، چوبی، آلومینیومی و سازه های ترکیبی

• Plaxis Professional : نرم افزار مهندسی خاک و پی

• SAFE : نرم افزار تحلیل و آنالیز اجزای پی و فونداسیون (دریافت بسته آموزش نرم افزار SAFE)

• Revit : نرم افزار مدل سازی و طراحی نقشه های ساختمانی (دریافت بسته آموزش نرم افزار Revit)

• SAP : نرم افزار  طراحی و آنالیز سازه (دریافت بسته آموزش نرم افزار SAP)

• Ansys : نرم‌افزاری برای تحلیل مهندسی قطعات در تحلیل‌های دینامیكی ( دریافت بسته آموزش نرم افزارAnsys )

•  Catia: نرم‌افزار طراحی قطعات( دریافت بسته آموزش نرم افزار Catia )

•  Solidworks : نرم‌افزار طراحی قطعات (دریافت بسته آموزش نرم افزار  Solidworks )

• Tekla Structures :  نرم افزار طراحی و مدل سازی بسیار پیشرفته و مدرن سازه های فلزی و بتونی عظیم (دریافت بسته آموزش نرم افزار Tekla Structures)

• SDR Map : نرم افزار نقشه برداری و تهیه نقشه های توپوگرافی (دریافت بسته آموزش نرم افزار SDR Map)

تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی عمران

فارغ التحصیلان رشته مهندسی عمران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می توانند وارد این حوزه شوند. 

 

آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدامی مهندسی عمران

مهندس عمران می تواند در پروژه های ساخت جاده ها، ساختمان ها، فرودگاه ها، تونل ها، سدها، پل ها و سیستم های آب و فاضلاب در بخش دولتی و خصوصی مشغول کار شود. در صورت داشتن مدارک عالی، مهندسی عمران می تواند در دانشگاه ها و یا مراکز علمی و پژوهشی کار کند.

مهندس عمران (در پروژه های ساخت و ساز) برای اینکه بتواند کار نظارت بر ساختمان را انجام دهد، باید از سوی نظام مهندسی ساختمان پروانه اشتغال به کار دریافت کند. در واقع باید صلاحیت نظارت و طراحی او از سوی مراجع ذیصلاح تایید شود. بسیاری از مراجع مانند شهرداری ها و مراکز صدور پروانه ساختمان، برای صدور پروانه ساخت و یا مجوزهای دیگر، نقشه هایی را می پذیرند که توسط مهندسان دارای پروانه اشتغال تهیه شده باشد و برای کنترل و نظارت نیز باید از این افراد استفاده شود. اطلاعات کامل در این مورد را از لینک زیر دریافت کنید :

آيين‌نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان

در ایران آمار دقیقی از میزان اشتغال مهندسان عمران در دسترس نمی باشد ولی طبق مصاحبه های انجام شده با شاغلین این حوزه و اخبار و تحلیل های موجود بازار کار مهندسین عمران به نسبت سایر مشاغل شرایط بهتری دارد و به تناسب میزان بودجه عمرانی دولت تغییر می کند.

البته موضوع قابل توجه در مورد وضعیت اشتغال و استخدام فارغ التحصیلان مهندسی عمران همچون سایر فارغ التحصیلان دانشگاهی، عدم تناسب تقاضای بازار کار با تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی می باشد. موضوعی که در چند سال اخیر اغلب دانش آموختگان از آن رنج می برند و در بسیاری از مواقع مجبور می شوند در حوزه ای خارج از تخصص خود اقدام به کار نمایند.

بنابراین وضعیت اشتغال مهندسی عمران در ایران همراه تابعی از قوانین و مقررات دولتی و همچنین بودجه عمرانی دولت در هر سال می باشد و از آنجا که بخش خصوصی نیز تابع قوانین و بودجه دولتی رشد و افول می کند، هر گونه تغییر در آن باعث افزایش و یا کاهش تقاضای نیروی کار در بازار نیروی انسانی خواهد شد.
 

وضعیت استخدام شغل مهندسی عمران در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام مهندس عمران بین سال های 2010 تا 2020، رشد 19 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.

استرالیا -  میزان استخدام مهندس عمران در سال 2011، 47.9 درصد و در پنج سال گذشته نیز در مقایسه با درصد رشد استخدام همه مشاغل (10.2 درصد)، 26.4 درصد رشد داشته است. در سال های آتی رشد بسیار زیادی برای آن پیش بینی شده است.

 

درآمد و حقوق مهندس عمران

در بخش خصوصی نیز درآمدها متفاوت است. شرکت های خصوصی بر اساس سیاست ها و شرایط خود، میزان حقوق و مزایای کارکنان خود را تعیین می کنند. البته باید به این توجه داشت که شرکت های خصوصی برای توانمندی و مهارت مهندس عمران بهای زیادی قایل بوده و اینها عوامل مهمی در تعیین میزان حقوق افراد می باشند.

مهندسان عمرانی که به طور مستقل کار کرده و برای خود شرکتی راه اندازی کنند، در صورت داشتن تخصص کافی در ارائه با کیفیت ترین کار، درآمدهای بسیار خوبی می توانند کسب کنند.

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته در اواخر سال 1392 توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد مهندس عمران در سمت های مختلف شغلی و در رده های مختلف سازمانی (کارشناس، سرپرست و مدیر) استخراج شده است.

برخی از سمت هایی که در این پژوهش در نظر گرفته شده اند شامل مهندس عمران، کارشناس ساختمان، کارشناس سازه، مهندس ناظر، سرپرست کارگاه، مهندس نقشه بردار، ناظر مقیم، مدیر فنی، مدیر کارگاه و ... می باشند که یک مهندس عمران می تواند در هر یک از آنها استخدام شده و فعالیت نماید.

برای مهندس عمران در هر سمت  و در هر رده سازمانی حداقل، حداکثر و متوسط درآمد ماهیانه ذکر شده است. به عنوان مثال مهندسان عمرانی که در سمت مهندس ناظر در رده مدیر کار می کنند، در اواخر سال 1392، حداقل درآمد 1500000 تومان، حداکثر درآمد 5000000 تومان و متوسط درآمد ماهیانه 2500000 تومان را داشته اند.





همچنین از آنجا که تجربه و سابقه کاری یکی از عوامل موثر و مهم در تعیین حقوق و درآمد هر فردی از جمله مهندس عمران می باشد، در بخش دیگری از این پژوهش، درآمد مهندس عمران از نظر سابقه کاری در رده های مختلف سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. همان طور که در تصویر زیر مشخص است در هر رده سازمانی با افزایش سابقه کاری، درآمد و حقوق مهندس عمران نیز افزایش یافته است.



توجه داشته باشید که تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.


متوسط درآمد شغل مهندسی عمران در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :

آمریکا - متوسط درآمد سالیانه مهندس عمران 77.560 دلار (متوسط درآمد سالانه مهندسان83.340 دلار و برای همه مشاغل33.840 دلار) در سال2010  و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 78.150 دلار بوده است.

استرالیا -  متوسط درآمد سالانه مهندس عمران 76.680 دلار ( قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان -  متوسط در آمد سالانه مهندس عمران تازه کار بین 25.500 تا 37.500 دلار، مهندس عمران با تجربه بین 37.500 تا 60.000 دلار و مهندسان ارشد 90.000 تا 150.000 دلار می باشد.

شخصیت های مناسب شغل مهندسی عمران